De maximumsnelheid op plattelandswegen in het Groene Hart moet naar zestig kilometer per uur. En schaf meteen praktisch alle verkeersregels af, zodat automobilisten, fietsers en voetgangers het met elkaar moeten uitzoeken. 



Dat is de opmerkelijke visie van verkeersdeskundige Hans Monderman.

Stel dat het pijpenstelen regent. Op een ongelijkwaardige kruising wil een auto rechtdoor, een oud vrouwtje op de fiets komt van rechts. Wie gaat er voor? De verkeersregels geven de auto voorrang, maar de sociale norm is de verregende fietsster niet te laten wachten.

Volgens Monderman illustreert dit voorbeeld hoe we in het verkeer met elkaar omgaan. ,,We hanteren twee systemen met verschillende antwoorden. Sociaal gedrag, in dit geval het voor laten gaan van een oud vrouwtje, wordt door verkeersregels onderdrukt.'

De verkeerskundige kreeg bekendheid door een verkeersplein in Drachten geheel zonder verkeersborden in te richten. Mondermans filosofie is: weg met alle regels, borden, verkeerslichten, drempels, vluchtheuvels en belijning en laat de mensen het onderling regelen.

Het gevolg is een grotere verkeersveiligheid, omdat mensen automatisch meer rekening met elkaar houden, zoals we buiten het verkeer ook doen, redeneert Monderman. Dus: wegen moeten weer opgenomen worden in de sociale ruimte, zodat weggebruikers elkaar ook sociaal behandelen. ,,Bij een feestje staat ook geen bord dat je niet op de grond mag spugen.'

Monderman geeft momenteel vorm aan zijn theorie in het Europese project Shared Space, dat nieuw beleid wil ontwikkelen voor de inrichting van de openbare ruimte.

Minder regels en meer eigen verantwoordelijkheid voor de verkeersdeelnemers; in het Groene Hart zijn ze mondjesmaat te vinden. Twee jaar geleden werd een kruispunt bij het nieuwe gemeentehuis in Alphen zo ingericht, dat voetgangers, fietsers en streekbussen door elkaar heen krioelen. In Woerden richtte de gemeente recent de Jozef Israëlslaan in als 'fietsstraat'. De auto's zijn hier 'te gast', de fietsende jeugd krijgt alle ruimte op de straat zonder belijning. Ook in de Goudse binnenstad, op de Markt, mogen fietsers, voetgangers en bussen zonder belijning het met elkaar uitvechten. Monderman vindt dat we gedwongen zijn de verantwoordelijkheid terug te geven aan de verkeersdeelnemers. ,,Niet de gemeente of de politie moet ons vertellen hoe we ons moeten gedragen, dat moeten we zelf doen.'

De discussie over de maximumsnelheid op snelwegen, zoals die nu in Duitsland gaande is, vindt hij niet interessant. ,,Op snelwegen vindt slechts vijf procent van de ongelukken plaats, terwijl daar relatief veel verkeer is.' Veel liever pakt hij vijftig- en tachtig-kilometer-per- uurswegen aan. ,,Dat zijn de echte rampwegen. We moeten keuzes maken. Richt een weg zo in als een snelweg, met een maximumsnelheid van honderd of honderdtwintig kilometer per uur, of schroef de snelheid terug naar zestig, haal belijning weg en geef fietsers de ruimte. En maak deze weg onderdeel van de omgeving zonder het landschap te verpesten.' Parkeren van auto's is het meest gruwelijke misbruik van openbare ruimte, voegt hij er terloops aan toe. Maak op strategische plekken in de stad ondergrondse parkeergarages. Het mag de gebruikers best wat kosten. '

Daarnaast vindt hij dat we ons meer mogen afvragen hoe nodig nieuwe wegen, zoals de geplande randwegen bij Woerden en Gouda zijn. ,,Wie zegt me dat we over dertig jaar nog steeds op deze manier gebruik maken van wegen?' 

Bron: AD